Bilim insanlar\u0131 g\u00fcnde 50 adet ile 100 adet sa\u00e7 teli kayb\u0131n\u0131 \u201cnormal\u201d olarak kabul ediyor. G\u00fcnl\u00fck ya\u015fam i\u00e7inde ka\u00e7 adet sa\u00e7 k\u00f6k\u00fc kaybetti\u011finizi takip etmenin olana\u011f\u0131 yok fakat ola\u011fan d\u0131\u015f\u0131 bir durum ya\u015fad\u0131\u011f\u0131n\u0131z\u0131 fark edebilir ve bu konuda bir \u00f6nlem almak isteyebilirsiniz. Sa\u00e7 d\u00f6k\u00fclmesi pek \u00e7ok etkenin birle\u015fiminden ortaya \u00e7\u0131kabiliyor ve bu etkenler basitten karma\u015f\u0131\u011fa her t\u00fcrl\u00fc sa\u00e7 kayb\u0131na neden olabiliyor.<\/p>\n
T\u00fcm sa\u011fl\u0131k problemlerinde oldu\u011fu gibi, bir sorunu tedavi etmek, \u00f6ncelikle onun sebebini tespit etmeyi gerekli k\u0131l\u0131yor. Bu noktada sa\u00e7 kayb\u0131na neden olan fakt\u00f6r\u00fc veya fakt\u00f6rleri ortaya \u00e7\u0131karmak \u00f6nemli.<\/p>\n
\u0130\u015fte, sa\u00e7 d\u00f6k\u00fclmesinin olas\u0131 nedenleri:<\/a><\/p>\n
Sa\u00e7 d\u00f6k\u00fclmesi, genler yoluyla aktar\u0131lan bir \u00f6zellik g\u00f6stermektedir. Aile ge\u00e7mi\u015finizde, sa\u00e7 d\u00f6k\u00fclmesine yatk\u0131nl\u0131k var ise, hayat\u0131n\u0131z\u0131n bir d\u00f6neminde sa\u00e7 kayb\u0131 ya\u015faman\u0131z olas\u0131d\u0131r. Bununla birlikte ergenlik d\u00f6neminin sonlanmas\u0131yla beraber hormonlarda meydana gelen de\u011fi\u015fimler de sa\u00e7 d\u00f6k\u00fclmesine sebebiyet veren geni tetikler.<\/p>\n
Cinsiyetten ba\u011f\u0131ms\u0131z bir \u015fekilde geli\u015fen, \u201cerkek tipi sa\u00e7 d\u00f6k\u00fclmesi\u201d olarak adland\u0131r\u0131lan ve kal\u0131c\u0131 kelli\u011fe neden olan sa\u00e7 kayb\u0131 genlerle aktar\u0131lmakta ve bu sorun yaln\u0131zca sa\u00e7 ekimi ile ortadan kald\u0131r\u0131labilmektedir. Ayn\u0131 \u015fekilde, daha \u00e7ok annenin ta\u015f\u0131d\u0131\u011f\u0131 kal\u0131tsal \u00f6zellikler sebebiyle ki\u015filerde g\u00f6r\u00fclebilen \u201ckad\u0131n tipi sa\u00e7 d\u00f6k\u00fclmesi\u201d de kal\u0131c\u0131 kellik ile sonu\u00e7lanmaktad\u0131r. Bu tip sa\u00e7 d\u00f6k\u00fclmesi i\u00e7in de en etkili \u00e7\u00f6z\u00fcm, sa\u00e7 ekimidir.<\/a><\/p>\n
Hormonlardaki de\u011fi\u015fimin yo\u011fun bir \u015fekilde g\u00f6r\u00fcld\u00fc\u011f\u00fc, ergenlik, hamilelik, menopoz ve andropoz gibi d\u00f6nemlerde sa\u00e7 kayb\u0131 ya\u015fanmas\u0131 m\u00fcmk\u00fcnd\u00fcr. Bu d\u00f6nemlerde ger\u00e7ekle\u015fen sa\u00e7 kay\u0131plar\u0131, stres durumunda ortaya \u00e7\u0131kan sa\u00e7 d\u00f6k\u00fclmelerinin bir t\u00fcr\u00fc olarak da kabul edilir. Hormon seviyelerindeki ani de\u011fi\u015fimler ba\u015fl\u0131 ba\u015f\u0131na birer stres fakt\u00f6r\u00fcd\u00fcr. S\u00f6z\u00fc edilen d\u00f6nemlerden ge\u00e7iyor ve kal\u0131c\u0131 bir sa\u00e7 d\u00f6k\u00fclmesi ya\u015fam\u0131yorsan\u0131z, hormon de\u011fi\u015fimlerinin ger\u00e7ekle\u015fti\u011fi s\u00fcrecin atlat\u0131lmas\u0131n\u0131n ard\u0131ndan d\u00f6k\u00fclen sa\u00e7lar\u0131n\u0131z\u0131n yerine yenileri \u00e7\u0131kacakt\u0131r. Bu noktada \u201cya\u015f\u201d fakt\u00f6r\u00fc de \u00f6nem kazanmaktad\u0131r.<\/a><\/p>\n
Telogen effluvium olarak adland\u0131r\u0131lan sa\u00e7 d\u00f6k\u00fclmesi tipi, a\u015f\u0131r\u0131 stres durumunda ortaya \u00e7\u0131kar. Stres sebebiyle, sa\u00e7 k\u00f6kleri do\u011fal ya\u015fam d\u00f6ng\u00fcs\u00fcn\u00fc tamamlayamayarak, d\u00f6ng\u00fcn\u00fcn son basama\u011f\u0131 olan d\u00f6k\u00fclme evresi s\u00fcrekli bir bi\u00e7imde ya\u015fan\u0131r. Bu t\u00fcrden sa\u00e7 d\u00f6k\u00fclmesi, stresli hissedece\u011finiz bir durumla kar\u015f\u0131la\u015ft\u0131\u011f\u0131n\u0131zda v\u00fccudunuzun verdi\u011fi do\u011fal bir tepki olarak d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fclebilir.<\/p>\n
G\u00fcncel bilimsel \u00e7al\u0131\u015fmalar, sa\u00e7 kayb\u0131 ile stres aras\u0131ndaki ba\u011flant\u0131ya odaklanan pek \u00e7ok ilgin\u00e7 tespite imza at\u0131yor. Bu ara\u015ft\u0131rmalardan birinde, uzun saatler boyunca \u00e7al\u0131\u015fman\u0131n, kal\u0131c\u0131 sa\u00e7 kayb\u0131 riskini iki kat\u0131na \u00e7\u0131kard\u0131\u011f\u0131 bilgisi al\u0131yor. (https:\/\/tr.sputniknews.com\/bilim\/201910241040459246-uzun-saatler-boyunca-calismak-kel-olma-riskini-iki-kat-artiriyor\/<\/a>) G\u00f6r\u00fcld\u00fc\u011f\u00fc \u00fczere, sa\u00e7 kayb\u0131 pek \u00e7ok farkl\u0131 ve birbirinden ba\u011f\u0131ms\u0131z nedene dayanabilmekte.<\/a><\/p>\n
Beslenme plan\u0131n\u0131za proteini yeterli miktarda dahil etmemeniz halinde, v\u00fccudunuz protein eksikli\u011fini sa\u00e7\u0131n b\u00fcy\u00fcmesini durdurarak ortadan kald\u0131rmaya \u00e7al\u0131\u015f\u0131r. Bu, k\u0131sa s\u00fcreli bir sa\u00e7 d\u00f6k\u00fclmesi t\u00fcr\u00fcd\u00fcr ve protein al\u0131m\u0131 ile durdurulabilir.<\/a><\/p>\n
A vitamini sa\u00e7 d\u00f6k\u00fclmesinin durdurulmas\u0131 i\u00e7in kullan\u0131lan bir takviye olarak \u00f6nerilir fakat bu takviyenin gere\u011finden fazla al\u0131nmas\u0131 ile ortaya tam tersi bir etki \u00e7\u0131kabilir. Bu durumda A vitamini sa\u00e7 d\u00f6k\u00fclmesinin sebeplerinden biri haline gelir. Bu takviyenin v\u00fccuda al\u0131m\u0131n\u0131n durdurulmas\u0131 ile beraber sa\u00e7 d\u00f6k\u00fclmesi kontrol alt\u0131na al\u0131nabilecektir.<\/a><\/p>\n
B vitamini eksikli\u011fi, sa\u00e7 d\u00f6k\u00fclmesinin bir di\u011fer sebebi olarak kabul edilir. B vitamini takviyesiyle beraber v\u00fccuttaki dengeler sa\u011flanacakt\u0131r. Fakat ila\u00e7 veya vitamin takviyesi almadan \u00f6nce bir hekim ile g\u00f6r\u00fc\u015fmek ve test yapt\u0131rmak en do\u011frusudur.<\/a><\/p>\n
Demir eksikli\u011fi \u00f6zellikle 20 ya\u015f \u00fcst\u00fc kad\u0131nlarda s\u0131k s\u0131k g\u00f6r\u00fcl\u00fcr. Bu rahats\u0131zl\u0131k ciddi boyutlarda olmasa da sa\u00e7 d\u00f6k\u00fclmesini tetikleyen bir \u00f6zellik g\u00f6sterir. Bu durumda bir uzmana ba\u015fvurmak ve demir eksikli\u011fini tedavi edecek ila\u00e7lar kullanmak, sorunun ortadan kalkmas\u0131na yard\u0131mc\u0131 olacakt\u0131r.<\/a><\/p>\n
Tiroit hormonunun v\u00fccut taraf\u0131ndan yeterli miktarda \u00fcretilememesi veya gere\u011finden fazla \u00fcretilmesi, sa\u00e7 d\u00f6k\u00fclmesine sebep olabilir. Tiroit hormonunun normal seviyeye gelmesiyle beraber sa\u00e7 d\u00f6k\u00fclmesi ortadan kalkabilmektedir.<\/a><\/p>\n
Kilo vermeye ba\u011fl\u0131 olarak geli\u015fen ve v\u00fccudunuzda ani de\u011fi\u015fimlere sebep olan olaylar, metabolizma a\u00e7\u0131s\u0131ndan ciddi bir travma olarak de\u011ferlendirilerek sa\u00e7 kayb\u0131n\u0131 tetikleyebilir. \u00d6zellikle sa\u011fl\u0131ks\u0131z bir diyet program\u0131 benimseyerek, \u015fok diyetlerle, vitamin, mineral ve besleyici g\u0131dalardan uzak kalmak ve \u00e7ok h\u0131zl\u0131 bir bi\u00e7imde \u00e7ok fazla kilo vermek, sa\u00e7 d\u00f6k\u00fclmesi i\u00e7in uygun ortam\u0131 yarat\u0131r. Bu t\u00fcr sa\u00e7 d\u00f6k\u00fclmesi, kal\u0131c\u0131 veya ge\u00e7ici olabilir. Ge\u00e7ici oldu\u011fu durumda, dengeli bir kiloya ula\u015f\u0131ld\u0131\u011f\u0131 ve stabil kal\u0131nd\u0131\u011f\u0131 takdirde, yakla\u015f\u0131k 6 ay i\u00e7inde sa\u00e7 d\u00f6k\u00fclmesi duracak ve yeni sa\u00e7lar \u00e7\u0131kmaya ba\u015flayacakt\u0131r. Sa\u00e7 d\u00f6k\u00fclmesinin kal\u0131c\u0131 oldu\u011fu durumda ise, sa\u00e7 ekimi tek \u00e7are olarak kabul edilir.<\/a><\/p>\n
Kronik rahats\u0131zl\u0131klar\u0131n\u0131z\u0131n tedavisi i\u00e7in ald\u0131\u011f\u0131n\u0131z baz\u0131 ila\u00e7lar, sa\u00e7 d\u00f6k\u00fclmesine neden olan birtak\u0131m yan etkilere sahip olabilir. \u00d6zellikle kan suland\u0131r\u0131c\u0131lar, tansiyon ve kalp ila\u00e7lar\u0131 ile antidepresanlar\u0131n b\u00fcy\u00fck bir k\u0131sm\u0131 sa\u00e7 kayb\u0131n\u0131 tetikleyen i\u00e7erikleri bar\u0131nd\u0131rabilir. Bu durumda hekiminiz ile ileti\u015fime ge\u00e7meniz, kulland\u0131\u011f\u0131n\u0131z ila\u00e7lar veya bu ila\u00e7lar\u0131n dozlar\u0131 konusunda detayl\u0131 bir de\u011ferlendirme yapman\u0131z \u00f6nerilir.<\/a><\/p>\n